Sobre a crise económica e as medidas do Goberno

2023-08-31T17:02:24+02:0018 de Marzo, 2020|Actualidade|

Unha crise médica ten impacto na economía de forma temporal, se só fose este o problema, tras as corentenas a actividade económica debería recuperarse. A realidade é que esta crise está a agudizar as contradicións do modo de acumulación capitalista. O actual ciclo económico post-crise do 2008 sostívose sobre o endebedamento e baixos tipos de interese, fomentando unha política expansiva en activos financeiros creando burbullas sobre débeda. É por iso que hoxe a relación entre PIB mundial e débeda é maior que en 2008. A dependencia do imperialismo dos fluxos de capital procedentes das cadeas globais do valor agrava aínda máis a situación perante os peches da produción en China. Durante estas semanas están a producirse fugas de capitais que afectan a todo o mundo, claro exemplo é o afundimento das bolsas en América Latina. Inestabilidade nos mercados bolsistas, acumulación de débeda, políticas financeiras expansivas, quebras nas cadeas produtivas e afundimento da demanda son os ingredientes perfectos para unha tormenta.

A inestabilidade da bolsa volveuse a ver este luns nunha caída de todas as bolsas mundiais tras semanas de caídas continuadas. Os investidores están a vender os seus activos financeiros para obter liquidez e comprar bonos de países estables. Ata o prezo dos metais preciosos está a esborrallarse perante a procura de liquidez. Estes son trazos característicos das crises financeiras nas que como dicía Marx prodúcese unha “brusca conversión do sistema crediticio en sistema monetario”; é dicir, todo o mundo busca converter o seu capital empréstito (títulos de débeda, accións, etc) en diñeiro para asegurar a súa propia liquidez, xa sexa comprando títulos máis seguros (débeda de países solventes) ou para facer fronte ás súas propias débedas. Por iso é polo que o BCE estea a levar a cabo medidas para asegurar a liquidez de empresas e bancos e saneando as súas contas para asegurar a súa solvencia do mesmo xeito que fixeron na anterior crise.

Outro reflexo do pánico financeiro é o aumento das primas de risco da débeda dos países mediterráneos como o Estado español, Italia ou Grecia. No caso da débeda española, a prima de risco aumentou un 20% o luns alcanzando máximos de toda a década. A limitación da especulación a curto prazo fixada a semana pasada non está a frear o derrube das bolsas de Italia e do Estado español. A todo isto o xoves Christine Lagarde, botou máis leña ao lume anunciando que non é responsabilidade do BCE conter as primas de risco. Se os Estados terminan asumindo as perdas das empresas e da banca pódese chegar novamente a unha crise de débeda soberana.

Esta medida do BCE é consonante coa política xeral que está a levar a UE encabezada por Alemaña dando as costas ós países máis afectados polo virus. As prioridades do BCE quedaron claras cando anunciaron o gasto de 120 mil millóns de euros na compra de activos financeiros ata final de ano. Por exemplo estivo inxectando cartos a Telefónica ou Repsol e comprando títulos de débeda española da que querían desfacerse ós bancos. O BCE novamente rescatará aos bancos e ao sector financeiro deixando que os países máis afectados de Europa afúndanse. No caso dos bancos españois o BCE permítelles actuar con diñeiro crediticio reducindo o nivel de solvencia mínimo, dándolles marxe para usar uns 60.000 millóns extra, cifras equivalentes a un rescate. O BCE non pretende financiar ós gobernos da UE para que afronten a crise sanitaria, o BCE pretende financiar ó capital para evitar que os bancos perdan solvencia.

Alemaña polo seu lado está a levar unha política de illamento sostida á conta do resto de Europa, acaparando material sanitario, impedindo a exportación de equipos médicos e pechando fronteiras unilateralmente. A súa proposta perante esta crise volve ser a austeridade enfrontándose ós plans de Francia e Italia de reclamar inxeccións de gasto para evitar os peores danos da crise do coronavirus. A prioridade de Alemaña segue sendo a fortaleza económica da zona euro por encima de todo, o que está a levantar serias fracturas entre os Estados da UE unidas a un marco de fragmentación da mesma iniciado polo BREXIT. As reminiscencias do anterior período de crise son evidentes.

Aínda que a nova austeridade é distinta á vivida no 2008. A nova austeridade require de algo máis de flexibilidade no déficit, permitindo a inxección de capital e exencións fiscais ás empresas; para a clase obreira polo seu lado, modernas leis frumentarias, os subsidios mínimos para manter a unha clase traballadora en illamento e que non ten forma de subsistir. O goberno aprobou un paquete de medidas económicas equivalentes ao 20% do PIB, o que non se nos dixo con tanto orgullo foi que a práctica totalidade deste investimento destinarase a asegurar a liquidez das empresas en forma de avais para préstamos bancarios, unha banca que como dixemos con anterioridade está a ser saneada polo BCE e que ten máis flexibilidade de actuación aínda. Búscase que os bancos non atesouren os seus reservas e corten o fluxo de crédito que paralice aínda máis a actividade económica. A arquifamosa ministra Calviño, a ministra baluarte da austeridade alemá no Estado español, criticaba xa hai uns días que unha medida deste tipo suporía de facto un rescate á banca, xa que é o Estado o que asume todos os riscos nestas operacións, nin os bancos nin os empresarios. Este é o groso das medidas económicas, case un 20% do PIB en avais bancarios e menos dun 2% do PIB en investimento directo para resolver esta crise. Estamos lonxe de medidas como a prohibición de despedimentos económicos como en Italia durante os próximos 2 meses.

Outra das medidas máis relevantes que promulgou o goberno foi o bloqueo de OPAs contra monopolios españois devalados polas caídas da bolsa. A resposta do IBEX non se fixo esperar e tras rexistrar perdas de ata o 21% do seu valor rexistrando o pasado xoves a maior caída da súa historia, hoxe viviu a maior subida desde o 2008 cun 6,4%. Non debemos pensar que a intervención do Estado no mercado é un accidente ou unha anormalidade no curso normal do mercado. A realidade é que no proceso de financeiramento da economía desde os anos 70, o Estado tivo un papel determinante no control da economía mediante os Bancos Centrais, a fixación de tipos de interese, rescates continuados ás entidades financeiras. A nova orde capitalista non é allea ó Estado senón todo o contrario, o Estado é determinante para o bo funcionamento do sector financeiro.

No ámbito das medidas sociais, a máis aireada foi a moratoria no pago de hipotecas como a cima das medidas populares asumibles polo “goberno máis progresista”. Nun país no que a clase obreira máis fonda invisten case a metade dos seus ingresos en alugueres e que esta a vivir unha burbulla do aluguer esta medida está claramente enfocada cara a unha pequena burguesía propietaria e endebedada. A ministra Calviño xa deixou claro hai meses que non está nos seus plans o control do mercado do aluguer, a ruína da clase obreira para asegurar a riqueza dos fondos voitre. Os inquilinos pagarán as hipotecas ós pequenos propietarios. A clase traballadora non só non terá moratorias no aluguer senón que terminará accedendo só ó 70% do seu salario por culpa dos odiosos ERTEs.

Dise con orgullo que se conseguiu que as enerxéticas non corten as subministracións fundamentais perante a primeira falta de pagamentos de “colectivos vulnerables” cando isto era unha ilegalidade desde o principio ou que se detiveron os desafiuzamentos (detidos en primeira instancia para non contaxiar aos picapleitos encargados de executalos). Ponse en evidencia que nos chamaron ó toque de queda sen ningún tipo de garantía real para a clase traballadora, asúmese que a clase traballadora sufrirá e empeorará as súas condicións de vida, pero seguirá podendo ir traballar. O goberno progresista fará gala de profundar na contradición xa tan famosa dos nosos tempos, a existencia de traballadores pobres que non alcanzan a subsistir.

Ninguén sabe mellor que a clase obreira o moito que nos xogamos contra o coronavirus, é a clase obreira a que máis sacrificios está a asumir para deter a esta ameaza. É a clase obreira quen está abandonada nos seus postos dobrando quendas para sacar adiante esta situación. Non son os capitalistas, non son os executivos, non son os empresarios os que están en primeira liña confrontando os problemas reais que está a xerar esta situación. A clase obreira necesita que se poñan nas súas mans todos os medios dispoñibles para facer fronte ao virus, para poder protexer a saúde dos nosos maiores, para asegurar que os hospitais se desbloqueen canto antes e se poida continuar atendendo ó resto de enfermos, para abastecer adecuadamente á poboación en función das súas necesidades.

Con todo estes días escoitaremos o discurso desde todos os voceiros do goberno de que a clase obreira non fai suficiente e que é a clase obreira a que ten que asumir aínda máis sacrificios, que unha crise económica só empeoraría esta situación e que primeiro debemos atender ás empresas.

A clase obreira sempre paga a factura, sempre actúa sendo a máis responsable e sempre ten que agardar para atopar un futuro mellor mentres os capitalistas nos rouban o noso futuro no seu favor. As súas ganancias son privadas pero non dubidan en socializar as súas perdas. Debemos estar alerta porque isto acaba de comezar e o peor está por chegar, polo momento o Estado ten recursos para financiar os rescates encubertos ás empresas, pero que pasará nuns meses? Que pasará cando o Estado xa non poida seguir asumindo as perdas empresariais e volva a austeridade a pleno rendemento para conter a débeda soberana? Mentres á clase dos propietarios lle poñen todas as facilidades para afrontar as súas débedas e perdas económicas, quen protexe á clase traballadora perante as súas perdas?

Non podemos quedarnos en shock, temos que organizarnos e resistir porque a loita só acaba de comezar, e ábrese unha guerra por ver quen asumirá as consecuencias desta crise sanitaria, desta crise económica, desta crise social e desta crise política.

Non podemos permitir que sexa outra vez a clase obreira a que pague, que sexa a clase obreira a que senta os recortes para poder saír desta crise mentres a oligarquía deste Estado se enche os petos. Que a crise a paguen os ricos. Para eles nunca é o momento apropiado para que a clase obreira teña un porvir. Nós sostemos o mundo e os ricos métennos a man nos petos. Esta crise puxo en evidencia que os empresarios son uns parasitos que se aproveitan das nosas desgrazas, que ata cando a economía para, a clase obreira segue sendo o alicerce da humanidade, porque é a clase obreira a que coida da humanidade, caixeiras, limpadoras, coidadoras de anciáns, coidado de nenos e tantos e tantos oficios que son os que aseguran a nosa vida, quen salva aos que nos salvan?

Non nos queren afeitos a que as vidas dos obreiros teñan valor por si mesmas, déixannos claro que só intervirán o xusto e suficiente como para manternos vivos como apéndices orgánicos da maquinaria económica. Non queren que nesta crise se albisque nin unha soa físgoa de debilidade do capital e que poña en valor a vida e o benestar da clase traballadora. Quérennos dóciles, non queren baixo ningún concepto que a clase obreira senta que a súa vida é valiosa, que debe ser protexida, que a produción debe actuar en función das necesidades da maioría, as necesidades dos obreiros e obreiras do mundo. E aquí está a real dicotomía desta situación, é a clase obreira a que traballa, é a clase obreira coida, é a clase obreira a que sanda, é a clase obreira que sostén o mundo e con todo, a quen se salva é aos propietarios, aos propietarios que especulan cos nosos alugueres ou aos empresarios que nos arroxan á produción á conta da nosa saúde ou nos arrebatan parte do noso salario mediante ERTEs.

Necesitamos un sistema que asegure a vida digna da poboación, non é suficiente un sistema público que estea encadeado ao xugo dun modo de produción disposto a desmantelalo ó primeiro de vez. Os aplausos ao persoal sanitario son reflexo do orgullo fronte a unha sanidade privada que mira a outro lado, fronte aos xefes que abandonan os traballadores á súa sorte ou fronte a unha policía encargada de asegurar a ditadura do traballo asalariado mesmo baixo corentena. A clase obreira que actúa en primeira liña para loitar contra o virus está a clarificar cales son realmente as prioridades que debe ter en mente unha sociedade. Necesitamos ser conscientes destas necesidades para que xamais e nunca un politicastro volva traficar coa nosa vida, coa nosa saúde, cos nosos fogares ou cos nosos empregos.

Precisamos dunha sociedade que loita polo ben común e polas necesidades reais da poboación, que nos asegure un porvir digno nun mundo no que mereza a pena vivir.

Precisamos do socialismo.

Go to Top